Mity żywieniowe

Co jakiś czas media informują nas o nowych odkryciach i teoriach związanych z odchudzaniem i zdrowym stylem życia. Czy aby na pewno wszystko co do nas trafia jest poparte rzetelną wiedzą i badaniami? Poniżej znajdziecie kilka z najbardziej popularnych mitów żywieniowych ostatnich lat. 

Zakwaszenie organizmu – czy jest się czego bać?

Reklamy przytłaczają nas licznymi suplementami przeciwdziałającymi zakwaszeniu organizmu – głównej przyczynie złego samopoczucia. Czy jednak jest to realny problem czy niezły chwyt marketingowy?

Równowaga kwasowo – zasadowa naszego organizmu, czyli pH krwi, która się w nim znajduje regulowana jest przez liczne układy buforowe. Najważniejszym z nich jest bufor wodorowęglanowy, czyli prościej mówiąc nasz płuca pozbywające się dwutlenku węgla z organizmu. Podobne działanie w naszym organizmie pełnią nerki, które filtrują krew i wydalają te substancje, których nasz organizm ma w nadmiarze. Odczyn pH ludzkiego organizmu waha się między 7,35 do 7,45 a te różnice podyktowane są tym, czy jest to krew tętnicza czy też żylna. Wynik pH na poziomie 7,2 uznawany jest już za kwasice a 7,5 za odczyn zasadowy. Zarówno jedno jak i drugie odchylenie od normy jest niebezpiecznym zagrażającym życiu i wymagającym hospitalizacji. 

Nie dajmy sobie wmówić, że mamy problem, który nie istnieje tylko po to, aby ktoś inny sprzedał nam na niego rozwiązanie. 

Detoks, ale od czego?

Podobnie jak w przypadku zakwaszenia organizmu diety oczyszczające i detoksy nie są nam do niczego potrzebne. Nasz organizm świetnie radzi sobie samemu. Wątroba i nerki oczyszczają organizm z toksyn, alkoholu, produktów metabolizmu białek tłuszczy i węglowodanów. Jeśli chcesz wspomóc organizm w tym procesie nie stosuj wyniszczających głodówek czy niedoborowych diet sokowych. Pozbądź się ze swojego codziennego menu alkoholu, papierosów, fast – food ‘u, cukru, białej mąki, słodkich napojów gazowanych, niezdrowych kwasów tłuszczowych trans. Twój organizm będzie Ci za to wdzięczny. 

Mleko nie tylko dla dzieci

Istnieją teorie mówiące o tym, że mleko wpływa negatywnie na organizm dorosłego człowieka m.in wypłukuje wapń z naszych kości. Czy powinniśmy zaprzestać spożywania mleka wraz z wejściem w dorosłe życie? Nic bardziej mylnego, mleko jest jednym z najlepszych źródeł dobrze przyswajalnego wapnia, który chroni nas przed osteoporozą. Przyswajalność tego pierwiastka z mleka sięga nawet 75 % w zależności od aktualnego zapotrzebowania organizmu, diety oraz stanu zdrowia. Wchłanialność wapnia poprawia obecność laktozy w mleku, białka oraz odpowiednie wysycenie organizmu witaminą D. 

Mleko ze względu na dużą zawartość białka pozytywnie koreluje z utrzymaniem prawidłową masą ciała, wspomaga kontrolę łaknienia, działa ochronnie na tkankę mięśniową oraz zwiększa termogenezę poposiłkową, czyli ciepło naszego ciała wpływające na tempo naszego metabolizmu. Produkty pochodzenia mlecznego poddane naturalnej fermentacji są świetnym źródłem bakterii probiotycznych dbających o naszą odporność. 

Dlaczego restrykcyjne diety nie dzialają?

Restrykcyjna dieta to często taka która dostarcza bardzo małą ilość kalorii, nawet poniżej naszego podstawowego zapotrzebowania na energię potrzebną do prawidłowej pracy organizmu, lub taka która eliminuje poszczególne grupy produktów prowadząc do niedoborów pokarmowych. 

Organizm będący w permanentnym stresie spowodowanym niedoborem energii powoli adaptuje się do nowych warunków zmniejszając swoje zapotrzebowanie energetyczne, spowalnia metabolizm, przez co powrót do standardowej diety skutkuje efektem jojo. Niedobory energetyczne w organizmie pokrywane są białkiem powstałym z rozpadu własnej tkanki mięśniowej. Jak dobrze wiemy im miej mamy mięśni tym i mniejsze spalania energii w ciągu dnia. 

Długotrwały deficyt energetyczny diety prowadzi do zaburzeń głodu i sytości, poprzez zwiększenie poziomu kortyzolu- hormonu wydzielanego w czasie stresu, greliny – hormonu odpowiedzialnego za głód oraz zmniejszenie poziomu hormonu sytości – leptyny. Jednym z poważniejszych skutków zbyt restrykcyjnej diety jest w przypadku kobiet utrata miesiączki a u mężczyzn znaczny spadek testosteronu. Zarówno w przypadku kobiet jak i mężczyzn zaburzenia hormonalne prowadzą do zmniejszenia libido i zdolności rozrodczych, spadku sił witalnych, rozdrażnienia, niepokoju, zaburzeń snu i koncentracji, zaburzeń pracy tarczycy, spadku masy mięśniowej i demineralizacji kości prowadzącej do osteoporozy. 

Gluten i laktoza – czy aby na pewno Twój wróg?

Gluten to nic innego jak białko pochodzenia roślinnego, które znajdziemy przede wszystkim w ziarnach pszenicy, żyta i jęczmienia. Jego ograniczanie w przypadku osoby zdrowej nie jest zalecane ze względu na możliwe powstawania niedoborów wielu witamin i składników mineralnych, w tym żelaza, wapnia, witamin z grupy B, cynku i magnezu. Taka dieta zawiera znacznie mniej błonnika co może skutkować zaparciami. Gluten całkowicie eliminuje się jedynie w przypadku rzadko występującej chorobie – celiakii. Może być czasowo eliminowany lub ograniczany w dietoterapii chorób autoimmunologicznych lub leczeniu autyzmu i jelita drażliwego.

Laktoza to cukier mleczny naturalnie w nim występujący. Produkty mleczne bez laktozowe nie są pozbawione cukru, ale zawierają sztucznie dodany enzym, który rozbija ten dwucukier do prostszej formy, czyli glukozy i galaktozy. Problem z trawieniem laktozy dotyczy tych osób, które nie posiadają lub z wiekiem utraciły enzym laktaza obecny w jelitach odpowiedzialny za trawienie laktozy. Objawami problemów z trawieniem laktozy są biegunki, bóle brzucha, wzdęcia i uczucie przelewania. 

Jeśli nie jesteś pewnie czy problem z tolerancją laktozy czy glutenu dotyczy właśnie Ciebie zrób badania i nie eliminuj niczego na własną rękę. 

Bibliografia:

1.  Akter S, Eguchi M, Kurotani K, i in. High dietary acid load is associated with increased prevalence of hypertension: The Furukawa Nutrition and Health Study. Nutrition. 2015;31(2):298–303. doi:10.1016/j.nut.2014.07.007.

2.  Astrup A, Raben A, Geiker N. The role of higher protein diets in weight control and obesity-related comorbidities. Int J Obes (Lond). 2015 May;39(5):721-6. 

3.  Gardner D.G., Shoback D., Endokrynologia ogólna i kliniczna Greenspana, Lublin 2011.

4.  Rujner J., Cichańska A.: Dieta bezglutenowa i bezmleczna dla dzieci i dorosłych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.